Aby dom mógł być energooszczędny, musi on spełniać odpowiednie normy. Obecnie określa je standard energetyczny WT 2021. Jakimi parametrami muszą wyróżniać się domy energooszczędne? Sprawdź najważniejsze informacje.
Spis treśći:
- Dom energooszczędny – czyli jaki?
- Parametry domu energooszczędnego – zapotrzebowanie na energię
- Dom energooszczędny a pasywny
- Zalety mieszkania w domu energooszczędnym
- Parametry domu energooszczędnego – współczynnik przenikania ciepła
- Parametry domu energooszczędnego – kształt i kubatura budynku
- Parametry domu energooszczędnego – instalacje
- Instalacje grzewcze w domach energooszczędnych
- Wentylacja w domach energooszczędnych
- Certyfikaty dla budynków energooszczędnych
Dom energooszczędny – czyli jaki?
Z pojęciem domu energooszczędnego można spotkać się obecnie bardzo często, jednak nie każdy wie, co dokładnie ono oznacza. Termin ten odnosi się do budynków, które charakteryzują się obniżonym zapotrzebowaniem na energię cieplną. W efekcie ogrzewanie domów energooszczędnych jest znacznie tańsze niż w przypadku domów o technologii standardowej.
W przepisach nie znajdziemy jednak dokładnego wskazania, w jakiej technologii budowlanej ma być wykonany dom energooszczędny. Może być to zatem budynek o konstrukcji:
- murowanej
- szkieletowej
- modułowy
- z bali drewnianych
Dzisiaj zainteresowanie budownictwem energooszczędnym jest coraz większe, co powoduje, że obecnie na budowę takich domów decyduje się wielu inwestorów. To przyszłościowy wybór, biorąc pod uwagę fakt, że energooszczędne technologie ciągle tanieją, z kolei wydatki na utrzymanie budynków stale rosną.
Parametry domu energooszczędnego – zapotrzebowanie na energię
Obniżone zapotrzebowanie na energię jest głównym parametrem opisującym domy energooszczędne. Niskie zapotrzebowanie na energię przekłada się na koszty eksploatacji, które w przypadku domów energooszczędnych są nawet kilkukrotnie niższe niż dla budownictwa tradycyjnego.
Aby o domu można było powiedzieć, że jest on energooszczędny, musi on spełnić odpowiednie normy – warunki techniczne. Obecnie określa je standard energetyczny WT 2021, który obowiązuje od początku 2021 roku.
Według WT 2021 zapotrzebowanie na ciepło (maksymalna wartość zużycia energii pierwotnej – EP) w kWh/(m2rok) w przypadku domu energooszczędnego nie powinno przekraczać 40, natomiast moc grzewcza w W/m2 powinna plasować się na poziomie 22-25.
Dla porównania warto wskazać, że w przypadku budownictwa tradycyjnego zapotrzebowanie na ciepło wynosi najczęściej 95-120 kWh/(m2rok). Zatem koszty utrzymania domu energooszczędnego mogą być znacznie niższe niż domu tradycyjnego.
Dom energooszczędny a pasywny
Jednym z typów domu energooszczędnego jest dom pasywny. W tym przypadku mamy do czynienia z jeszcze bardziej zaawansowaną technologią, która polega na wykorzystaniu efektu pasywności budynku.
Budynki pasywne wyróżniają się wysokim poziomem szczelności i izolacyjności, tak jak reszta budynków energooszczędnych, ale dodatkowo cechują się one ogrzewaniem pasywnym. W tym przypadku ciepło pozyskiwane jest głównie przy pomocy promieniowania słonecznego, z gruntu. W efekcie takie budynki mają zapotrzebowanie na energię cieplną pasujące się na poziomie zaledwie 15 kWh/(m2rok).
Zalety mieszkania w domu energooszczędnym
Oszczędność energii
Głównym celem domów energooszczędnych jest minimalizacja ilości zużywanej energii, zwłaszcza cieplnej. Domy te są tak zaprojektowane, że generują około 3-5 razy mniej strat energii niż budynki w systemie tradycyjnym. Osiąga się to poprzez zastosowanie zaawansowanych technologii, tj. energooszczędne okna i drzwi o dobrych parametrach cieplnych, a także właściwe rozmieszczenie tych elementów w budynku.
Komfort i wygoda
Stabilna temperatura w całym domu, brak przeciągów i zimnych miejsc, a także optymalna wilgotność, sprawiają, że dom staje się prawdziwym azylem. Dobrej jakości izolacja i systemy wentylacyjne są nie tylko efektywne pod względem energetycznym, ale także poprawiają jakość powietrza wewnętrznego.
Przyjazność dla środowiska
Poprzez minimalizację zużycia energii, generują mniej emisji dwutlenku węgla. Oznacza to, że mają mniejszy wpływ na zmiany klimatyczne. Budując ekologiczne domy, chronimy nie tylko nasze zdrowie, ale także środowisko naturalne.
Wysoka wartość rynkowa
Mieszkanie w domu energooszczędnym może przynieść korzyści finansowe, zwłaszcza na długą metę. Takie domy mają zwykle wyższą wartość rynkową. Inwestując w dom energooszczędny, inwestujesz w przyszłość.
Parametry domu energooszczędnego – współczynnik przenikania ciepła
W kontekście domów energooszczędnych duże znaczenie mają także parametry odnoszące się do współczynnika przenoszenia ciepła określanego także jako U. To współczynnik oznaczający, jak dużo ciepła wydostaje się z budynku, dlatego też im jest on niższy, tym budynek jest bardziej energooszczędny.
Parametry współczynnika przenikania ciepła oznacza standard energetyczny WT 2021, który kategoryzuje je także na domy energooszczędne oraz na domy pasywne.
Maksymalna wartość współczynnika przenikania ciepła U [W/(m2*K)] w przypadku domów energooszczędnych:
- dla ścian zewnętrznych: <=0,20
- dla dachów, stropów i stropodachów: 0,15 – 0,20
- dla podłóg na gruncie: 0,15 – 0,20
- dla okien (z wyjątkiem połaciowych): 0,80-1,00
- dla okien połaciowych: 0,20 – 0,30
- dla drzwi zewnętrznych: 0,80 – 1,00
Maksymalna wartość współczynnika przenikania ciepła U [W/(m2*K)] w przypadku domów pasywnych:
- dla ścian zewnętrznych: <=0,12
- dla dachów, stropów i stropodachów: 0,15
- dla podłóg na gruncie: 0,15
- dla okien (z wyjątkiem połaciowych): 0,70-0,80
- dla okien połaciowych: 0,15
- dla drzwi zewnętrznych: 0,80
Powyższe parametry mają kluczowe znaczenie przy wyborze odpowiednich materiałów budowlanych przeznaczanych do wzniesienia domów niskoenergetycznych.
Parametry domu energooszczędnego – kształt i kubatura budynku
Wśród parametrów odnoszących się do domów energooszczędnych warto wskazać również na ten dotyczący kubatury budynku. Aby dom rzeczywiście mógł oszczędzać energię w jak najwyższym stopniu, jego stosunku przegród zewnętrznych o kubatury powinien być jak najniższy. Mówiąc wprost, jego bryła powinna być zwarta, bez wystających elementów.
Współczynnik A/V, który określa stosunek przegród zewnętrznych do kubatury budynku, w przypadku domów energooszczędnych nie powinien przekraczać 0,7.
Parametry domu energooszczędnego – instalacje
Aby dom energooszczędny mógł być niedrogi w użytkowaniu, musi on także spełniać odpowiednie wymagania pod kątem instalacji, jakie zostały w nim zamontowane.
Główne znaczenie mają tutaj dwie instalacje, a mianowicie:
- instalacja grzewcza
- wentylacja
W domach energooszczędnych celem jest uzyskanie jak najniższych strat cieplnych, co oznacza, że montuje się w nich instalacje pozwalające na ich ograniczenie. Zaliczają się do nich także instalacje OZE – wykorzystujące odnawialne źródła energii, w tym energię promieniowania słonecznego oraz energię gruntu.
Instalacje grzewcze w domach energooszczędnych
Budynki energooszczędne mogą być wyposażone w różne rodzaje instalacji grzewczych. Wśród nich najczęściej wybierane są źródła ciepła jak gaz, pompa ciepła oraz prąd. Wszystkie z nich to instalacje bezobsługowe, które mogą być również sterowane za pomocą nowoczesnych systemów typu inteligentny dom – smart home.
Instalacje gazowe są wszechstronne, ponieważ pozwalają na ogrzewanie domu, podgrzewanie CWU – ciepłej wody użytkowej, a także z gazu można korzystać do gotowania.
Pompy ciepła są bardziej przyjaznym dla środowiska rozwiązaniem. Są to urządzenia, które pozyskują energię cieplną z otoczenia, najczęściej z gruntu, ale również powietrza czy wody.
Ogrzewanie prądem w domach energooszczędnych także jest opłacalne. Stosowane są wtedy różne systemy, w tym maty i folie grzewcze umieszczane pod podłogą – w ten sposób można wykonać efektywnie działającą instalację ogrzewania podłogowego. Istnieje także możliwość wspomagania instalacji ogrzewania elektrycznego przez fotowoltaikę – panele produkujące prąd z promieniowania słonecznego.
Wentylacja w domach energooszczędnych
Drugim ważnym systemem decydującym o parametrach domów energooszczędnych jest ich wentylacja. W tego typu budynkach realizuje się głównie instalacje wentylacji mechanicznej wspomagane przez rekuperator służący do odzysku ciepła.
Za pomocą rekuperatora można odzyskać ciepło znajdujące się w powietrzu przeznaczonym do usunięcia z budynku. W rezultacie możliwe jest odzyskanie go w nawet w ponad 90%, a następnie ponowne wykorzystanie do ogrzania świeżego powietrza.
Zastosowanie systemów wentylacji mechanicznej pozwala na znaczne obniżenie kosztów związanych z ogrzewaniem w porównaniu do standardowej wentylacji grawitacyjnej.
Dla domów energooszczędnych wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła powinna mieć sprawność minimum 85%, natomiast dla pasywnych minimum 90%.
Certyfikaty dla budynków energooszczędnych
Rodzaje certyfikatów
Istnieje wiele różnych systemów certyfikacji budynków energooszczędnych na świecie. Przykładowe systemy to BREEAM (Building Research Establishment Environmental Assessment Method), LEED (Leadership in Energy and Environmental Design), WELL Building Standard oraz Zielony Dom. Każdy z tych systemów ma swoje specyficzne kryteria, ale wszystkie mają na celu zapewnienie, że budynki są jak najbardziej efektywne energetycznie.
Kryteria certyfikacji
Certyfikaty są przyznawane na podstawie spełnienia określonych kryteriów. Wśród tych kryteriów znajdują się takie aspekty jak właściwe rozmieszczenie i dobre parametry cieplne okien i drzwi, wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, minimalizacja emisji dwutlenku węgla czy zastosowanie energooszczędnych materiałów budowlanych. Każdy budynek oceniany jest indywidualnie, aby uzyskać certyfikat.
Korzyści z posiadania certyfikatu
Posiadanie certyfikatu daje pewność, że dom jest efektywny pod względem energetycznym. Certyfikat potwierdza także, że dom jest przyjazny dla środowiska, co przekłada się na wyższą wartość rynkową budynku.
Obowiązek posiadania certyfikatu energetycznego
Od 28 kwietnia 2023 roku certyfikat energetyczny budynku jest obowiązkowy dla wszystkich, nawet starszych budynków. Jest to niezbędny element dokumentacji technicznej. Wydaje go specjalista z uprawnieniami w momencie oddania budynku do użytkowania.
Podsumowanie
Domy energooszczędne muszą cechować się określonymi parametrami technicznymi, aby zapewniały on maksymalną oszczędność energii cieplnej.
Główną normą, jaką ma tutaj zastosowanie, jest standard energetyczny WT 2021, który określa zapotrzebowanie na energię oraz współczynniki przenikania ciepła dla budynków energooszczędnych i pasywnych. Zastosowanie mają również parametry odnoszące się do kształtu budynku oraz do instalacji, jakie są w nim stosowane.